[Özgür KOCA]

Adalet Bakanlığı İcra İşleri Dairesi Başkanlığının 09.02.2023 tarihli ve 86420598-55/1294 sayılı "Satış Giderleri Tarifesinin Uygulanması" konulu görüş yazısında, yazının ilgi bölümünde Mevzuat Genel Müdürlüğü'nün 03.02.2023 tarihli ve E.39510391-2015-271.01.01-176/1036 sayılı yazısına yer verilerek "Tarife'nin yürürlüğe girdiği 8.3.2022 tarihinden önce satış talep edilmiş olmasına rağmen kıymet takdiri ile muhafaza ve satış giderlerinin tamamının yatırılmadığı hâller ile 8.3.2022 tarihinden sonra satış talep edilmesine rağmen elektronik satış uygulamasına geçilmemiş olması nedeni ile Tarife'ye bağlı kalınmaksızın takdir edilen veya alacaklı tarafça Tarife'de belirlenen miktarın altında yatırılan giderlerin 8.3.2023 tarihine kadar yatırılmasının veya tamamlanmasının zorunlu olduğu, bu süre içinde giderlerin peşin olarak yatırılmaması durumunda satış talebinin vaki olmamış sayılacağı sonucunu doğuracağı değerlendirilmektedir." şeklinde görüşe yer verilmiştir.

Ancak bu görüş yazısındaki 8.3.2022 tarihinden SONRA satış talep edilmesine rağmen elektronik satış uygulamasına geçilmemiş olması nedeni ile Tarife'ye bağlı kalınmaksızın takdir edilen veya alacaklı tarafça Tarife'de belirlenen miktarın altında yatırılan giderlerin 8.3.2023 tarihine kadar yatırılmasının veya tamamlanmasının zorunlu olduğu kısmına katılmak mümkün değildir.

ŞÖYLEKİ;

Adalet Bakanlığı İcra İşleri Dairesi Başkanlığının 09.02.2023 tarihli ve 86420598-55/1294 sayılı "Satış Giderleri Tarifesinin Uygulanması" konulu görüş yazının ilgi bölümünde yer verilen Mevzuat Genel Müdürlüğü'nün 03.02.2023 tarihli ve E.39510391-2015-271.01.01-176/1036 sayılı yazısında 8.3.2022 tarihinden sonraki döneme yer verilmemesine rağmen İcra İşleri Dairesi Başkanlığının yazısında bu döneme yer verildiği görülmektedir.

7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile değişik İcra ve İflâs Kanunu'nun 106'ncı maddesi gereğince çıkarılan Satış Giderleri Tarifesi'nin 8 Mart 2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, mezkûr Kanun'un Geçici 18'inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci maddesinde "Uygulamaya geçilen il ve ilçelerde, geçiş tarihinden sonra haczedilen mallar hakkında, bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilen 87, 106 ve 110 uncu madde hükümleri uygulanır. Geçiş tarihinden önce haczedilen mallar hakkında ise değişikliklerden önceki hükümler ile ilga edilen hükümlerin uygulanmasına devam olunur." Geçici 18'inci maddesinin üçüncü fıkrasında "106 ncı madde uyarınca çıkarılacak tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten ÖNCE satış talep edilmiş olmasına rağmen kıymet takdiri ile muhafaza ve satış giderlerinin tamamının yatırılmadığı hâllerde bu tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tarifede belirlenen giderlerin yatırılması zorunludur. Bu süre içinde giderler peşin olarak yatırılmazsa satış talebi vaki olmamış sayılır." hükümleri yer almaktadır. 

İİK'nun Geçici 18. Maddesine istinaden İİK'nın 106'ncı maddesinin yedinci fıkrası gereğince "Satış Giderleri Tarifesi" hazırlanmış ve 8 Mart 2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tarifenin "Geçiş hükümleri" kenar başlıklı Geçici 1'inci maddesinde;

"(1) Bu Tarife hükümleri;
a) Bakanlıkça resmî internet sitesinden elektronik satış uygulamasına geçileceği duyurulan il veya ilçelerde belirlenen tarihten sonra haczedilecek mallar hakkında,

b) Ülke genelinde ise, İcra ve İflâs Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir yılın sonunda haczedilecek mallar hakkında, uygulanır.

(2) Bu Tarife hükümleri elektronik satış uygulamasına henüz geçilmeyen il veya ilçelerde uygulanmaz. Bu kapsamda bulunan mahallerdeki haczedilen mallarla ilgili tahsil edilmesi gereken giderler hakkında 2004 sayılı Kanunun 24/11/2021 tarihli ve 7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan değişikliklerden önceki hükümleri ve ilga edilen hükümleri uygulanır." düzenlemesi yer almaktadır.

Diğer taraftan İİK'nın 106'ncı maddesinin yedinci fıkrası gereğince ikinci kez çıkarılan "Satış Giderleri Tarifesi" 8 Mart 2023 tarihli ve 32126 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu tarifede ise artık geçiş hükümlerine yer verilmemiştir.

Her iki tarifenin 9. Maddesinde de "Satış giderinin belirlenmesinde, satış talebinin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan tarife esas alınır." şeklinde hüküm mevcuttur.


Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerinden hareketle yapılan değerlendirmede;

İİK'nun Geçici 18'inci maddesinin üçüncü fıkrasının "106 ncı madde uyarınca çıkarılacak tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten ÖNCE satış talep edilmiş olmasına rağmen şeklinde olduğu, tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten SONRAKİ satış talepleri yönünden bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Aynı maddenin ikinci fıkrasının birinci maddesinde "Geçiş tarihinden önce haczedilen mallar hakkında değişikliklerden önceki hükümler ile ilga edilen hükümlerin uygulanmasına devam olunur" şeklinde hükme yer verilmiştir.

İcra ve İflâs Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik ile Satış Giderleri Tarifesinin uygulanmasına 15.03.2022 tarihinden itibaren Ankara Batı İcra Dairesi'nde, 01.06.2022 tarihinden itibaren Ankara, Kayseri ve Bursa illeri ile bu illere bağlı olan ilçelerde, 01.09.2022 tarihinden itibaren Antalya, Aydın, Gaziantep, Kocaeli, Konya, Mersin, Samsun ve Van illeri ile bu illere bağlı olan ilçelerde, 01.11.2022 tarihinden itibaren ise İstanbul ili ve ilçelerinde uygulanmaya başlanmış son olarak ta Ülke genelinde henüz uygulamaya geçilmeyen tüm il ve ilçelerde 02.01.2023 tarihi itibarıyla ilanı yapılacak artırmalar hakkında uygulanmaya başlanmıştır.

Bir örnekle devam edecek olursak; İstanbul ili ve ilçelerinde elektronik ortamda yapılacak satış işlemleriyle satış giderleri tarifesinin uygulanmasına 01.11.2022 tarihinde geçilmiştir. Satış Giderleri Tarifesi ise 08.03.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İİK'nun Geçici 18. Maddesi dikkate alındığında 08.03.2022 tarihinden önce satış talep edilmiş olup tarifeye göre eksik yatırılan avansın 08.03.2023 tarihine kadar depo edilmesi zorunludur. ANCAK KANUNDA VEYA TARİFEDE 08.03.2022 tarihinden, elektronik ortamda satışa ve tarifenin uygulanmasına geçilen (İstanbul için 01.11.2022) tarih arasındaki dönemde satış talebinde bulunulması halinde eksik avansların alacaklı tarafından RE'SEN tamamlanması gerektiği yönünde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Tam aksine Geçici 18. Maddede elektronik satış işlemlerine geçiş tarihinden önce (İstanbul için 01.11.2022) haczedilen mallar hakkında eski 106, 110. madde hükümlerinin uygulanacağına yer verilmiştir. Konuyla ilgili Yargıtay 12. HD'nin 07.11.2024 Tarihli ve 2024/3855 Esas, 2024/9403 Karar sayılı içtihadı da bu yöndedir.

Bu durumda TARİFENİN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ 08 Mart 2022 tarihinden ÖNCE satış talebinde bulunulması halinde Satış Giderleri Tarifesine göre EKSİK AVANSIN 08.03.2023 tarihine kadar tamamlanmasının ZORUNLU OLDUĞU ve bu avansın re'sen tamamlanmaması halinde SATIŞ TALEBİNİN VAKİ OLMAMIŞ SAYILACAĞI (Yargıtay 12. HD'nin 10.06.2024 Tarihli ve 2023/7733 Esas, 2024/6069 Karar sayılı içtihadı da bu yöndedir),

Ancak TARİFENİN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ 08 Mart 2022 tarihinden ELEKTRONİK SATIŞ UYGULAMASINA GEÇİLEN tarih arasındaki dönemde satış talebinde bulunulması halinde Satış Giderleri Tarifesine göre EKSİK AVANSIN 08.03.2023 tarihine kadar tamamlanmasının ZORUNLU OLMADIĞINI ve bu aradaki avansın re'sen tamamlanmaması halinin SATIŞ TALEBİNİN VAKİ OLMAMIŞ SAYILMASINA NEDEN OLMAYACAĞINI düşünmekteyiz.

Adalet Bakanlığı İcra İşleri Dairesi Başkanlığı ile Mevzuat Genel Müdürlüğü'nün Görüş Yazıları

Özgür KOCA
İcra Müdür Yardımcısı
Güncelleme 01.03.2025



NOT: Bizim görüş yazımızdan sonra gerek memur muamelesini şikayet gerekse ihalenin feshi davalarında temyiz incelemesine bakan Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin görüş yazımızı destekler içtihatları mevcut ise de, sıra cetveline ilişkin temyiz incelemesine bakan Yargıtay 6. Hukuk Dairesi yukarıdaki görüş yazımızın aksi yönünde kararlar vermeye başlamıştır.  Yargıtay 6. HD'nin 07.11.2024 Tarihli ve 2024/2856 Esas, 2024/3851 Karar sayılı içtihadına göre;

"Şikayet, sıra cetvelinin iptali istemine ilişkin olup, mahkemenin de kabulünde olduğu üzere her iki şikayetçi de haciz tarihinden itibaren sıra cetveline konu taşınmazın satışını istediği ve satış için avansın da yatırıldığı, ancak avansın satış masraflarını karşılamaya yetmediği, İİK'nın 7343 sayılı yasa ile düzenlenen geçici 18/2-1. bendi uyarınca; "Geçiş tarihinden önce haczedilen mallar hakkında değişikliklerden önceki hükümler ile ilga edilen hükümlerin uygulanmasına devam olunacağı", hükmü yer almaktadır.

Somut uyuşmazlıkta, hacizlerin yasal değişikliğin yapıldığı 24.11.2021 tarihinden önce olduğu, değişiklikle kıymet takdiri ve satış giderlerinin tamamının peşin yatırılma koşulu getirildiği, ancak açıklandığı üzere somut olaya değişiklikten önceki hükümlerin uygulanması gerekeceği ve İİK'nın 106. maddesinde ise tamamının peşin yatırılması koşulunun bulunmadığı, bu durumda icra müdürlüğünce dosyaya yatırılan satış avansı ve alacaklının satış talebinin de bulunduğu haczin ve satışın düşmediği, icra müdürlüğü tarafından eksik olan avansın tespit edilerek yatırılması için süre verilmesi gerektiği dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile satış avansının tamamlanmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir."